Patron

Patronem naszej szkoły jest Adam Mickiewicz. Lepszego wyboru nie można było dokonać! Nasz wieszcz narodowy, patriota dziwnym zrządzeniem losu przebywał na Ziemi Żerkowskiej, podziwiał jej piękno, poznał ludzi i ich obyczaje. Nadanie jego imienia szkole jest więc nie tylko związane z tym że był wielkim poetą, którego wiersze, ballady i poematy nie są obce żadnemu Polakowi, ale również dlatego, że tu był, spotykał się z ludźmi, można więc rzec "oddychał naszym powietrzem".

Ewa Kostołowska w książce "Miniatury Śmiełowskie" pisze: "Poeta przybył do Śmiełowa w połowie sierpnia 1831 roku. Ukrywał się tu pod pseudonimem Adama Muchla oraz bywał przedstawiany jako nauczyciel synów Gorzeńskich" - właścicieli majątku Śmiełów. Zamiarem poety było przedostanie się do Królestwa i wzięcie udziału w powstaniu. Tak się jednak nie stało. Po nie udanej ucieczce wrócił do Śmiełowa i przebywał tam około 3 tygodni. Właśnie w Śmiełowie dowiedział się o upadku powstania. Był to dla niego wielki cios: raz, że upadły nadzieje na odzyskanie niepodległości Polski, dwa, że nie brał udziału w walce z przyczyn, które nie są do końca znane. Autorka "Miniatur Śmiełowskich" przytacza panny Markiewicz o dębie posadzonym w dniu, kiedy dotarły do niego tragiczne wieści. Według niej Mickiewicz wraz panią Gorzeńską wybrali się na spacer po wielkiej burzy szalejącej nad Śmiełowem. Zobaczyli poranione przez grom młode drzewko dębu. Poeta miał wtedy powiedzieć: - "Oto obraz nasz ... - ale jak w wielkim, tak i małym nie traćmy nadziei, ratujmy, co się da i jak się da." Opatrzone drzewko nie uległo zniszczeniu. Wyrósł duży silny dąb, który przetrwał do czasu odzyskania niepodległości. Prawdopodobnie został zniszczony przez burzę około 1924 r. Na jego miejscu rośnie do dzisiejszego dnia amerykański dąb czerwony posadzony przez Gorzeńskich. Pozostałości prawdziwego dębu Mickiewicza pocie to na "cegiełki" i rozprowadzone jako pamiątki po wielkim poecie. Mickiewicz prawdopodobnie odwiedził Żerków i gościł na majętności Michała Mycielskiego. Siedzibą właścicieli była okazała budowla zwana Zamkiem - według miejscowej tradycji był on pierwowzorem zamku Horeszków z "Pana Tadeusza". Uważa się, że pobyt Mickiewicza w okolicach Żerkowa wpłynął na wyobraźnię poety i zainspirował do napisania tego dzieła. Bohdan Zalewski do syna poety - Władysława tak pisał: "Ojciec twój wydumał "Pana Tadeusza" we wsi w Poznańskiem, tam obmyślił pierwszy plan poematu i zaczął go od opisu dworu szlacheckiego w Polsce". Pani Alina Witkowska ujęła to w następujący sposób: "... Pan Tadeusz bez tej kąpieli w swojej swojszczyźnie jaką przyniósł pobyt w Poznańskiem nie da się pomyśleć i najpewniej nigdy nie był zrealizowany". Zatem być może ... Te pagórki leśne, te łąki zielone rozciagnione nad Lutynią, pola malowane zbożem rozmaitem przypominały poecie ukochaną Litwę, a już żadną tajemnicą nie jest, że: "Takiej kawy jak w Polszcze nie ma w żadnym kraju: w Polszcze, w domu porządnym, z dawnego zwyczaju ..." dodajmy w Wielkopolsce, Śmiełowie, Żerkowie ... . Mamy więc za patrona postać wybitna - wieszcza, wielkiego poetę, patriotę, ale też człowieka, który "posmakował"życia u nas, jego ślad jest w pewnym sensie dosłowny: dotykał tej ziemi ciałem i duszą. Mówi się, że nic w życiu nie dzieje się przypadkiem, wszystko ma jakiś cel, czemuś służy. Pewnie ani Mickiewicz, ani goszczący na naszej ziemi gospodarze nie przypuszczali, że kiedyś po latach szkoła w Żerkowie będzie nosiła jego imię. Może tak już jest, że przeszłość jest w zmowie z przyszłością by, mogła istnieć teraźniejszość.