Historia

Pierwsza szkoła 1874 roku w Żerkowie była zlokalizowana przy ulicy Kolejowej. Uczono się najpierw w dwóch, później w trzech izbach lekcyjnych. Resztę pomieszczeń stanowiły mieszkania dla dwóch nauczycieli. Z czasem, w okresie międzywojennym, pozostało tylko jedno mieszkanie dla kierownika szkoły. Pozostałe pomieszczenia mieszkalne na piętrze adaptowano na izby lekcyjne. Działanie to było wynikiem zmian organizacyjnych na przestrzeni lat - od 3 - klasowej do 5 i 7-mio klasowej szkoły. W budynku tym od 1925 r. działała także Publiczna Szkoła Dokształcająca Zawodowa. Liczba dzieci w początkowym okresie istnienia oscylowała w granicach 150 uczniów. Natomiast w 1939 r., tj. w roku wybuchu II wojny światowej wzrosła do 352 uczniów. Uczyły się w Żerkowie dzieci z okolicznych wsi: z Chrzana, Bieździadowa, Lisewa, Raszew, Śmiełowa, Ludwinowa, Dębna, Brzóstkowa, Lgowa, Gęczewa, Antonina, Podlesia, Komorza. W Żerkowie dzieci z wymienionych wsi kończyły szkołę 7 - klasową. Z upływem lat narastała liczba uczniów i kształtowała się w granicach 390 - 442, by w 1971 r. wzrosnąć do 531. Pogarszały się warunki pracy szkoły. Adaptacja pomieszczeń mieszkalnych na izby lekcyjne, starzenie się budynku i wzrastający ruch kołowy na ulicy Kolejowej oraz znaczne obciążenie drewnianych stropów i widoczne ich uginanie się w godzinach lekcyjnych sygnalizowało narastające zagrożenie. Tymczasem nadzieje na budowę nowej szkoły z roku na rok malały. Społeczny Fundusz Budowy Szkół ani akcja "Tysiąc szkół na Tysiąclecie"  nie rozwiązały problemu ciasnoty Szkoły Podstawowej w Żerkowie. Na nic zdały się wysiłki kolejnych kierowników szkoły: p. Jana Wajdy, p. Jakuba Piwońskiego, p. Jana Kowalskiego bez wsparcia miejscowych i powiatowych władz społecznych i politycznych. Kolejny kierownik szkoły, p. Zdzisław Tomalak, piastujący te funkcje od 1956 r. znalazł sposób, aby wymusić budowę nowej szkoły. W latach 60-tych i 70-tych w Polsce budowano szkoły, które w wypadku konfliktu zbrojnego miały pełnić funkcję rozśrodkowanych szpitali wojskowych. Ponownie więc poszczególne ośrodki władzy starały się lokalizować tę szkołę na swoim terenie. To była ostatnia szansa wymuszenia budowy szkoły w Żerkowie. Kierownictwo szkoły w porozumieniu z władzami oświatowymi w Jarocinie, przeprowadziło ekspertyzę stanu technicznego budynku szkolnego. Wynik ten przedstawiono inspektorowi BHP w Kuratorium Oświaty i Wychowania w Poznaniu. Inspektor BHP nakazał wzmocnić stropy odpowiednimi podporami i po takim zabezpieczeniu wyraził zgodę na użytkowanie budynku, nie dłużej jednak niż przez okres dwóch lat.

W wyniku tych zabiegów z dniem 1 kwietnia 1970 r. rozpoczęto prace przygotowawcze do budowy szkoły w Żerkowie jako inwestycji państwowej. Nową szkołę zlokalizowana na ul. Cmentarnej, pod lasem osłaniającym budynek od wschodnich wiatrów. Wykonawcą tej inwestycji było Kaliskie Przedsiębiorstwo Budowlane, którego dyrektorem był wówczas inż. Kinastowski, a zastępcą inż. Górecki. Kierownikiem grupy budowlanej został inż. J. Sikorski, majstrem zmiany technik Ciekański. Dzięki ich zaangażowaniu tzw. stan zerowy uzyskano już pod koniec sierpnia, a 2 września 1970 r. odbyła się uroczystość wmurowania aktu erekcyjnego. Ważne to wydarzenie zaszczycili swoją obecnością przedstawiciele władz społeczno - politycznych od szczebla wojewódzkiego do władz gminnych, przedstawiciele władz oświatowych i związkowych oraz nauczyciele i młodzież tutejszej szkoły. O szybkim tempie budowy obiektu szkolnego świadczy fakt, że już 1 września 1971 roku naukę rozpoczęto w nowym 3 kondygnacyjnym budynku szkolnym z 12 izbami lekcyjnymi, z gabinetem fizyko-chemicznym, pracownią biologiczną, dwoma pracowniami do zajęć technicznych z zapleczami (dla dziewcząt i chłopców), pomieszczeniem bibliotecznym i pokojem nauczycielskim, salą gimnastyczna z pomieszczeniami towarzyszącymi, gabinetem lekarskim, gabinetem stomatologicznym, świetlico-jadalnią wraz z blokiem żywienia zbiorowego. W najniższej kondygnacji mieści się sala muzyczna oraz pomieszczenie, w których zlokalizowano całoroczne szkolne schronisko młodzieżowe, początkowo dla 28 osób, a później przez zagęszczenie i zmiany dla 44 osób, a po ostatnim remoncie modernizacyjnym mieści się 38 osób. Duże hole na poszczególnych kondygnacjach pozwalały uczniom na swobodny wypoczynek i spacery w czasie przerw międzylekcyjnych. Warunki pracy szkoły uległy wyraźnej poprawie lecz nie na długo, gdyż wraz z powołaniem Zbiorczej Szkoły Gminnej w Żerkowie, napływ młodzieży do klas starszych z okolicznych szkół ilość uczniów wzrosła z 450 do około 800 w wyniku czego stało się ciasno i powstała konieczność remontu starego budynku przy ul. Kolejowej. Z materiałów odpadowych, poza planem budowy szkoły wybudowano także dom dla nauczycieli - 6 mieszkań, po dwa o równym metrażu.